Powered by Blogger.

Monday 28 September 2015

कर्ता - क्रिया अन्विति


अध्यापक बंधुओ,
हिंदी में प्राय: कर्ता के अनुसार क्रिया बदल जाती है। याने कर्ता के लिंग वचन के अनुसार क्रिया बदल जाती है। कर्ता माने क्रिया का आधार शब्द। इसकी जानकारी का अभाव छात्रों की रचनाओं में अनेकों गलतियों का कारण बनता है। अत: छात्रों को इस बात की सही जानकारी देना अनिवार्य बन जाता है। मेरा विश्वास है कि यह प्रयास छात्रों को कर्ता क्रिया अन्विति की जानकारी देने में एक हद तक सफल रहेगा। आपसे प्रार्थना है कि अन्य सरल उदाहरणों को जोड़कर इसे समृद्ध बनाने का प्रयास आप करें।


कर्ता - क्रिया अन्विति
(हिंदी में प्रायः कर्ता के अनुसार क्रिया बदल जाती है।
वाक्य विश्लेषण
( इस पोस्ट कापी.डी.एफ नीचे दिया गया है। )

1. मैं हर चीज़ को सीखना चाहता हूँ।
मैं - कर्ता (पुल्लिंग-शाहंशाह अकबर)
क्रिया - सीखना चाहता हूँ।
पुल्लिंग 'मैं' कर्ता के अनुसार वाक्य में 'ता हूँ' में अंत होनेवाला क्रियारूप मिला है।

2. वहाँ बच्चे और बुज़ुर्ग थे।
कर्ता - बच्चे और बुज़ुर्ग (पुल्लिंग बहुवचन)
थे - क्रिया।
पुल्लिंग बहुवचन कर्ता के अनुसार क्रिया भी पुल्लिंग बहुवचन में हुई है।

Thursday 17 September 2015

വിശകലനവും ഉത്തരസൂചികയും STD 10

ഈ പോസ്റ്റിന്റെ താഴെ നിന്ന് ഉത്തരസൂചികയുടെ പി ഡി എഫ് ഡൗണ്‍ലോഡ് ചെയ്യാവുന്നതാണ്
----------------------------------------- 
X Hin Qn Sep 2015 Analysis


1. 1,2 ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് सूचना, निर्देश ഇവയിലേതെങ്കിലും ഒന്ന് കൊടുത്തായിരുന്നു വേണ്ടിയിരുന്നത്.
2. ചോദ്യം 3ല്‍ लालूराम तेली എന്ന് ശരിയായി കൊടുത്തപ്പോള്‍ बाबुलाल तेली (बाबूलाल) എന്ന് തെറ്റായാണ് കൊടുത്തുകാണുന്നത്.
3. ചോദ്യം 4ന് ग्वाला की എന്നതിന് പകരം ग्वाले की എന്നായിരുന്നു ശരിയായ പ്രയോഗം.
4. ചോദ്യം 5 പ്രയാസകരമാണ്. ഇതിന് കുട്ടികള്‍ തൃപ്തികരമായ രീതിയില്‍ ഉത്തരമെഴുതാന്‍ സാധ്യതയില്ല

Sunday 13 September 2015

हिंदी दिवस 14 - 2015


ഭാരതമൊട്ടാകെ ഹിന്ദി ദിവസം ര്‍ഷവും സെപ്തംബര്‍ 14ന് സമുചിതമായി ആചരിക്കുകയാണല്ലോ? ഈ അവസരത്തില്‍ ഹിന്ദി ബ്ലോഗിന്റെ സജീവ സാന്നിധ്യമായ രവി മാ‍ഷിന്റെ വാക്കുകള നമുക്കൊന്ന് ശ്രദ്ധിയ്ക്കാം.
സെപ്തംബര്‍ 14 – ഹിന്ദി ദിനം

  സെപ്തംബര്‍ 14 രാജ്യമെമ്പാടും ഹിന്ദി ദിനമായി ആചരിച്ചുവരികയാണല്ലോ. എന്തുകൊണ്ടാണ് സെപ്തംബര്‍ 14 ഹിന്ദി ദിനമായി ആചരിച്ചുവരുന്നത്? ഒരു പക്ഷേ ഹിന്ദി അധ്യാപകര്‍ പോലും ഈ കാര്യം വേണ്ടത്ര മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുണ്ടോ എന്ന സംശയം ഉയരാന്‍ പലപ്പോഴും ഇടയാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

        ഇന്ത്യ 1947 ആഗസ്ത് 15 ന് സ്വതന്ത്രമായെങ്കിലും അന്ന് നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന് സ്വന്തമായി ഭരണഘടനയില്ലായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് തന്നെ നമ്മെ ഭരിച്ചിരുന്ന ബ്രിട്ടന്റെ ഭരണഘടനയെ താല്‍ക്കാലികമായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയായിരുന്നു ഭരണം നടന്നിരുന്നത്, ഇന്ത്യ ബ്രിട്ടന്റെ ഒരു ഡൊമെയ്ന്‍ ആയാണ് മുമ്പോട്ട് നീങ്ങിയിരുന്നത്.  

Thursday 10 September 2015

വിശകലനവും ഉത്തരസൂചികയും STD 8


       പുതിയ പാഠപുസ്തകത്തിനെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ആദ്യ പരീക്ഷ. വ്യത്യസ്ഥമായ ചോദ്യപേപ്പറായിരിക്കുമെന്ന പ്രതീക്ഷകളെ തകിടം മറിച്ചു കൊണ്ടാണ് എട്ടാം തരം ഹിന്ദി ചോദ്യപേപ്പര്‍ കുട്ടികളുടെ കൈകളിലെത്തിയത്. മാതൃകാ ചോദ്യപേപ്പറുകളെപ്പോലും അവഗണിച്ചുകൊണ്ട് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ഈ ചോദ്യങ്ങളില്‍ പ്രതീക്ഷ അര്‍പ്പിക്കാന്‍ കഴിയുമോ? എതായാലും രവിമാഷ് പ്രതികരിക്കുകയാണ്, ഒപ്പം ഉത്തര സൂചികയുമുണ്ട്. അധ്യാപക-വിദ്യാര്‍ത്ഥി സുഹൃത്തുക്കളുടെ പ്രതികരണങ്ങള്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.

Tuesday 8 September 2015

ഉത്തരസൂചിക STD 9

     ഒന്‍പതാം ക്ലാസ്സിലെ കൂട്ടികള്‍ക്ക് കൂടുതല്‍ പ്രയാസം അനുഭവിക്കാതെ പരീക്ഷയെ അഭിമുഖീകരിക്കാന്‍ കഴിഞ്ഞു എന്നാണ് ഹിന്ദിബ്ലാഗിന്റെ സ്നേഹിതര്‍ അറിയിക്കുന്നത്. പരീക്ഷ കഴിഞ്ഞ് അടുത്ത നിമി‍ഷം തന്നെ ഉത്തരസൂചിക അയച്ചു തന്നു കൊണ്ട് നമ്മളോട് സഹകരിച്ച ശ്രീമതി ശൈല ടീച്ചര്‍ക്ക് പ്രത്യേകം നന്ദി അറിയിക്കുമ്പോഴും ഉത്തര സൂചികകള്‍ അയച്ചു തന്ന മറ്റു സുഹൃത്തുക്കളോടുമുള്ള നന്ദി പ്രത്യേകം അടിവരയിടുന്നു. പ്രതികരണങ്ങള്‍ ഞങ്ങളുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ക്ക് ശക്തി പകരുമെന്ന് പറയേണ്ടതില്ലല്ലോ....
उत्तर सूचिका
पहला कालांत आकलन
कक्षा-9
उत्तर सूचिका
1.
पाठ
प्रोक्ति
रचयिता
पाँव तले दबी गर्दन
उपन्यास अंश
प्रेमचन्द
खेती नहीं करनेवाला किसान
कविता
निलय उपाध्याय
मेमना
लंबी कहानी
लोकबाबू

ചോദ്യപേപ്പര്‍ അവലോകനം-ക്ലാസ്സ് 9


       ഒന്‍പതാം ക്ലാസ്സിലെ ചോദ്യപേപ്പര്‍ വിശകലനം ചെയ്യാന്‍ ഇന്ന് നമ്മോടൊപ്പം ഹിന്ദി ബ്ലോഗിനെ സ്നേഹിക്കുന്ന മംഗലശ്ശേരിയിലെ രതീശന്‍മാഷിനെ കിട്ടിയതില്‍ നമുക്ക് സന്തോഷിക്കാം. ഇദ്ദേഹത്തെ ഹിന്ദി ബ്ലോഗിലൂടെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് പരിശ്രമിച്ച കണ്ണൂര്‍ കടന്നപ്പള്ളി സ്കൂളിലെ രവി മാഷിനെ അഭിനന്ദിയ്ക്കാതെ വയ്യ.
വിശകലനം
ഒന്‍പതാം ക്ലാസ്സിലെ ചോദ്യപേപ്പര്‍ വിശകലനം ചെയ്യാന്‍ ഇന്ന് നമ്മോടൊപ്പം ഹിന്ദി ബ്ലോഗിനെ സ്നേഹിക്കുന്ന മംഗലശ്ശേരിയിലെ രതീശന്‍മാഷിനെ കിട്ടിയതില്‍ നമുക്ക് സന്തോഷിക്കാം. ഇദ്ദേഹത്തെ ഹിന്ദി ബ്ലോഗിലൂടെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് പരിശ്രമിച്ച കണ്ണൂര്‍ കടന്നപ്പള്ളി സ്കൂളിലെ രവി മാഷിനെ അഭിനന്ദിയ്ക്കാതെ വയ്യ.
വിശകലനം
1. ചോദ്യം 1 ന്റെയും 2ന്റെയും ആരംഭത്തില്‍ കൊടുത്ത വാക്യത്തെ निर्देश എന്നോ सूचना എന്നോ കൊടുത്ത് വേര്‍തിരിക്കേണ്ടതായിരുന്നു.
2. ചോദ്യം 2 ല്‍ കൊടുത്തതില്‍ 4 ല്‍ 3 ഉം घटनाएँ എന്ന് പറയാന്‍ യോജിച്ചവയല്ല. മാത്രവുമല്ല അവയൊന്നും സുഖകരമായി ക്രമപ്പെടുത്താന്‍ പറ്റിയവയല്ല താനും. ചോദ്യനിര്‍ദ്ദേശത്തില്‍ घटनाएँ എന്ന്തന്നെ കൊടുക്കുകയായിരുന്നു കൂടുതല്‍ ഉചിതം.
3. ചോദ്യം 3 ലെ ठेठ എന്ന പദം കുട്ടികള്‍ക്ക് പരിചയമില്ലാത്തതായത് പ്രയാസം സൃഷ്ടിക്കുന്നതാണ്. കുറഞ്ഞപക്ഷം വാക്കിന്റെ അര്‍ത്ഥം കൊടുക്കുകയെങ്കിലുമാകാമായിരുന്നു. അതുപോലെത്തന്നെ किसानों की प्रतिनिधि എന്ന് എന്തിനാണ് കൊടുത്തതെന്ന് മനസ്സിലാവുന്നില്ല. होरीराम നെ ചോദ്യകര്‍ത്താക്കള്‍ പെണ്ണായി കണക്കാക്കിയോ എന്ന് സംശയം ജനിപ്പിക്കുന്നു.
4. घुड़कियाँ खाना എന്നതിന് അര്‍ത്ഥം പുസ്തകത്തില്‍ കൊടുത്തത് തന്നെ വേണ്ടത്ര യോജിച്ചതല്ല. അവിടെ घमंड അത്യാവശ്യമല്ല എന്ന് കാണേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ഇത്തരം സന്ദര്‍ഭങ്ങളില്‍ ചോദ്യകര്‍ത്താക്കള്‍ അല്‍പം കൂടി സൂക്ഷ്മത കാണിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.
5. ചോദ്യം 6 ല്‍ ഉദ്ധരണചിഹ്നം കൊടുത്തിരിക്കുന്നത് എന്തിനെന്ന് മനസ്സിലാവുന്നില്ല. കാരണം ഈ വാക്യം കവിതയില്‍നിന്ന് ഉദ്ധരിച്ചതല്ലയെന്നത് തന്നെ.
6. अफसरों को रेलगाड़ी में कौन-कौन-सी सुविधाएँ मिलती हैं എന്നതിന് പാഠപുസ്തകത്തെ ആസ്പദമാക്കി ഉത്തരമെഴുതാന്‍ പ്രയാസമാണ്. കാരണം സുഖകരമായ യാത്ര എന്നല്ലാതെ എന്തെല്ലാം സൗകര്യങ്ങള്‍ ലഭ്യമാണ് എന്ന് പാഠത്തില്‍ പരാമര്‍ശിക്കുന്നില്ല. കുട്ടികള്‍ ചിലതൊക്കെ എഴുതിയേക്കുമായിരിക്കും.
7. ചോദ്യം 11 संशोधन അല്‍പം കൂടി ലളിതമാക്കാമായിരുന്നു എന്ന് തോന്നി. കാരണം പാഠപുസ്തകത്തിലെ വാക്യമായാല്‍ കൂടി ഉത്തരം കണ്ടെത്താനുള്ള ചില സൂചനകള്‍ ചോദ്യത്തില്‍ തന്നെ ഉണ്ടാവുന്നത് ചെറിയ ക്ലാസ്സുകളിലെ കുട്ടികളെ സംബന്ധിച്ചേടത്തോളം ഉചിതമായി കാണാവുന്നതാണ്. ഉദാഹരണത്തിന് जगह എന്ന പദം സ്ത്രീലിംഗമാണെന്നറിയാത്ത കുട്ടിക്ക് का എന്നത് മാറ്റി की എന്നാക്കാന്‍ കഴിയുകയില്ല.
8. ചോദ്യം 16 പാഠപുസ്തകത്തിലെ ചോദ്യം തന്നെയാണ്. അതുകൊണ്ട് കുട്ടികള്‍ക്ക് എഴുതാന്‍ എളുപ്പമായേക്കാം. എന്നാല്‍ ഇങ്ങനെ കൊടുക്കുന്നത് ശരിയായ കീഴ് വഴക്കമാണോയെന്ന് ചര്‍ച്ച ഉയരാന്‍ സാധ്യതയുണ്ട്.
9. ചോദ്യം 17 ന്റെ ഡയറിയെഴുതാനുള്ള സന്ദര്‍ഭം ഉചിതം തന്നെ. എന്നാല്‍ അത്യന്തം ദരിദ്രയായ धनिया നിരക്ഷരയാണെന്ന് കണക്കാക്കുന്ന കുട്ടികള്‍ക്ക് ചോദ്യം യുക്തിക്ക് നിരക്കാത്തതായി തോന്നിക്കാവുന്നതാണ്.
10. ചോദ്യം 18 വായിച്ച് കുട്ടികള്‍ ആശയം ഗ്രഹിച്ചേക്കാം. എന്നാല്‍ അധ്യാപകര്‍ക്ക് ഇത്തരം ചോദ്യങ്ങളിലെ ആശയക്കുഴപ്പം നിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കാമായിരുന്നു. उनके എന്നതിന് അല്‍പം കൂടി കൃത്യത നല്‍കേണ്ടതായിരുന്നു. അതുപോലെത്തന്നെ संकेतों की सहयता से എന്നും कल्पना करके എന്നും രണ്ട് നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും ഒന്നിച്ച്കൊടുത്തത് ഉചിതമായി തോന്നുന്നില്ല.
11. ചോദ്യപേപ്പറിലെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രശ്നം (കുട്ടികള്‍ക്ക് പ്രശ്നമായിരിക്കണമെന്നില്ല) ഡി.ടി.പി. സംബന്ധിച്ചതായി തോന്നി. വേണ്ട സ്ഥലത്ത് ഇടം (space) വിടാതെയും വേണ്ടാത്തിടത്ത് ഇടം വിട്ടും വന്നിട്ടുള്ള തെറ്റുകള്‍ ഡസന്‍കണക്കിനാണ്. 23 ചോദ്യത്തിനും ചോദ്യനമ്പറിന് ശേഷമുള്ള പൂര്‍ണ്ണവിരാമ (.) ചിഹ്നത്തിന് ശേഷം ഇടം വിട്ടിട്ടില്ല. എന്നാല്‍ 20 ല്‍ അധികം സ്ഥലങ്ങളില്‍ അല്‍പവിരാമ (,) ത്തിന് മുമ്പ് ഇടം വിട്ടിരിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ ചെയ്തത് ഭംഗികൂട്ടാനാണെങ്കില്‍ അത് ഗുണത്തിലധികം ദോഷമാണ് ചെയ്യുക. അതുപോലെ 20 ഓളം ഇടങ്ങളില്‍ उक्षिप्त व्यंजन (ड़, ढ़) തെറ്റായി പ്രയോഗിച്ചിരിക്കുന്നു. ഉദ്ധരണചിഹ്നങ്ങള്‍ക്കിടയിലും, ഹിന്ദി പൂര്‍ണ്ണവിരാമം, ചോദ്യചിഹ്നം മുതലായവക്ക് മുമ്പും അനാവശ്യമായി ഇടം വിട്ടതായി കാണാവുന്നതാണ്.
12. ചോദ്യം 12 ന്റെ സൂചനയില്‍ കൊടുത്ത विपरीतार्थ എന്നതിന് പകരം विपरीतार्थक എന്നായിരുന്നു വേണ്ടിയിരുന്നത്.
13. ചോദ്യം 18 ന്റെ മൂന്നാമത്തെ സൂചനയില്‍ दिया गया എന്ന് കൊടുക്കുന്നത് ने യുടെ പ്രശ്നം ഒഴിവാക്കുന്നതിന് സഹായ- കരമാകുമായിരുന്നു. സൂചനകള്‍ക്ക് ബുള്ളറ്റ് ചിഹ്നത്തിന് ശേഷം ഇടം വിട്ട് ശരിയാക്കാമായിരുന്നു.
14. വിവിധ ചോദ്യങ്ങളിലായി श्रीमति, होरी राम, मंझला, शत्रू (2), हानी എന്നിങ്ങനെ തെറ്റായി കൊടുത്തിരിക്കുന്നതും കാണാവുന്നതാണ്.
       ഈ പ്രശ്നങ്ങള്‍ അവഗണിച്ചാല്‍ ചോദ്യം തൃപ്തികരമാണെന്ന് പറയേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

© hindiblogg-a community for hindi teachers
  

TopBottom